فهرست مطالب

اهمیت و ضرورت تحقیق : ۶

اهداف کلی : ۸

اهداف جزئی : ۸

فرضیه ی تحقیق : ۸

سوالات تحقیق : ۹

مقدمه : ۱۰

تعریف مفاهیم : ۱۳

خشونت در خانواده: ۱۴

۱-۱-ناکامی و خشونت ۱۶

۲-۱-۱-خشونت به عنوان یک باسخ یاد گرفته شده: ۱۷

۲-۱- تعریف اعتیاد     : ۱۹

اعتیاد جوانان و نوجوانان  : ۲۱

نوجوانان : ۲۲

۲-۲-۱-مراحل ابتلا به اعتیاد (علائم ) ۲۴

اهداف جزئی : ۸

فرضیه ی تحقیق : ۸

سوالات تحقیق : ۹

مقدمه : ۱۰

تعریف مفاهیم : ۱۳

خشونت در خانواده: ۱۴

۱-۱-ناکامی و خشونت ۱۶

۲-۱-۱-خشونت به عنوان یک باسخ یاد گرفته شده: ۱۷

۲-۱- تعریف اعتیاد     : ۱۹

اعتیاد جوانان و نوجوانان  : ۲۱

نوجوانان : ۲۲

۲-۲-۱-مراحل ابتلا به اعتیاد (علائم ) ۲۴

۳-۱- نقش حوامل خانوادگی موثر در گرایش به اعتیاد جوانان ۲۵

۴-۱-عوارض خانوادگی اعتیاد ۳۳

- خصوصیات شخصی نوجوانان و جوانان با گرایش به اعتیاد : ۳۴

۱-اعتماد به نفس پائین : ۳۴

۲- عدم ابراز وجود : ۳۴

۳- عدم توانایی نه گفتن در مقابل فشار همسالان و دوستان : ۳۴

۴- تزلزل در تصمیم گیری : ۳۵

۵- گوشه گیری و انزوا طلبی ۳۵

۶- نگرش مثبت به مواد اعتیاد آور ۳۵

۷- عدم تحمل ناکامی و شکست ۳۵

۱-۲- اختلالات روانپزشکی در جوانان و نوجوانان متمایل به مصرف مواد مخدر ۳۶

-۲-۲- اختلالات خانوادگی در نوجوانان با گرایش به مصرف مواد اعتیاد آور : ۳۷

۴- خانواده های دارای مشکل ارتباطی : ۳۸

۴-۲-۴-تاثیر عامل وراثت بر گرایش به اعتیاد فرزندان ۶۰

۱-۳-۴- نقش عوامل بازدارنده خانواده در گرایش به ۶۱

۲-۵-نقش خانواده در پیشگیری از گرایش به اعتیاد ۶۴

نتیجه گیری کلی ۶۹

منابع و مآخذ ۷۱

نتایج  از SPSS با روش T 77

مفاهیم تعریف شده :

خشونت ، خشونت خانواده ، اعتیاد ، سوء مصرف و گرایش به اعتیاد

اهمیت و ضرورت تحقیق :

همانطوریکه می دانیم بر اساس هرمهای سنی کشور ما با جمعیتی بسیار جوان روبرو است و درصد بیشتری از جمعیت جامعه ما را جوانان و نوجوانان تشکیل می دهند. از طرفی اثرات تخریبی برخی نابسامانی های خانوادگی همچون خشونت والدین ممکن است سبب ساز یک سری انحرافات فردی و اجتماعی از جمله اعتیاد باشد. در جریان آموزش و چرورش خانواده و اجتماع عوارض نامطلوبی می گذارد ، از قبیل آلف) گرایش به اعتیاد در جوانان ، ب) مانع شدن از ادامه تحصیل جوان یا نوجوان ج)تاثیرات تخریبی آن تنها منحصر به فرد نمی شود ، بلکه جامعه را به صورت یک کل در بر می گیرد.

اهداف کلی :

هدف کلی من از انجام این تحقیق بررسی” تاثیر مشکلات خانوادگی از جمله خشونت بر گرایش به اعتیاد فرزندان” می باشد .

اهداف جزئی :

الف) شناسائی مهمترین عوامل موثر بر گرایش به اعتیاد در جوانان و نو جوانان

ب) شناسا ئی مهمترین عوامل خانوادگی موثر بر گرایش به اعتیاد در جوانان و نوجوانان

ج) آگاه سازی خانواده ها بخصوص والدین از این معضل اجتماعی بزرگ

فرضیه ی تحقیق :

میان مشکلات خانوادگی از جمله خشونت و گرایش به اعتیاد فرزندان رابطه ی معنی داری وجود دارد!

سوالات تحقیق :

چه رابطه ای بین نا بسامانی های خانوادگی و گرایش به اعتیاد نوجوانان وجود دارد؟

چه رابطه ای بین خشونت اعمال شده از سوی والدین و گرایش به اعتیاد فرزندان وجود دارد؟

چه رابطه ای بین داشتن والدین معتاد و گرایش به اعتیاد فرزندان وجود دارد؟

چه رابطه ای بین خصوصیات شخصیتی افراد و گرایش انان به اعتیاد وجود دارد؟

چه رابطه ای بین میزان اگاهی خانواده ها(والدین) و و گرایش به اعتیاد در فرزندان وجود دارد؟

مقدمه :

این بحث از دیر باز در میان صاحبنظران و دست اندرکاران علوم اجتماعی و تربیتی رواج داشته است و انچه در این تحقیق اهمیت زیر بنائی می یابد بررسی بدیده ی خشونت در خرده نظام های اجتماعی از جمله خانواده و در مرحله ی  بعد اثری است که بر کل اجتماع می گذارد مانند گرایش به اعتیاد در فرزندان ان خانواده که به صورت بدیده ای شوم در کل جامعه و از نسلی به نسل دیگر تداوم می یابد و رفتارهای غلط خانواده میتواند یکی از عوامل تشدید کننده ی ان باشد . رفتار خشونت امیز خانواده می تواند موجب کاهش اعتماد به نفس در فرزندان از بین رفتن اعتماد به نفس و عزت نفس در آنان . ایجاد احساس حقارت .خود کم بینی .بی ارزشی و …. می شود که در نتیجه ی آن فرزند به نوعی احساس سرخوردگی دچار می شود. او در محیط خارج از خانه و خانواده به دنبال جایگزین می گردد و اغلب در محیطهای ظاهرا دوستانه اسباب اعتیاد به مواد مخدر برایش مهیا می باشد.

دکتر حسن رفیعی اعتیاد را یک مشکل بنهان. سریع التحول و ناشی از عوامل زیستی. روانی. اجتماعی و معنوی می خواند و بیان میکند که متاسفانه تنها در زمینه ی عوامل زیستی شیوع اعتیاد در کشورمان تحقیقات بسیاری انجام شده است و از انجام بزوهشهای بعدی در زمینه ی عوامل روانی و به ویزه عوامل اجتماعی اغفال شده است (گزارش شیعه نیوز-ایسنا)

طبق آمار و سوابق موجود .۱۰ درصد از فرزندان دارای پدر معتاد قطعا معتاد می شوند و این در حالی است که میزان شیوع اعتیاد در بین فرزندان دارای پدر غیر معتاد تنها ۲ درصد است(موسسه ی تحقیقا تی داریوش).

دکتر محمد رضا جهانی دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر بیان کرد :”پیشگیری از اعتیاد از سطوح پایین مدارس و با همیاری والدین و خانواده ها اغاز میشود و این امر همکاری دوجانبه ی خانواده ها و آموزش و پرورش را طلب میکند. نکته ی حائز اهمیت اینجاست که طبق آمار موجود سن اعتیاد روز به روز کاهش می یابد(دکتر جهانی-ایسنا).

در آخرین آمار گرفته شده سن اعتیاد در جوانان و نو جوانان به ۱۸ تا ۱۹ سال رسیده که بسیار نگران کننده است. دکتر تهمینه شکیب در گرد همایی مسئولان فنی مراکز درمان اعتیاد ضمن اشاره به پائین امدن سن اعتیاد و خطرات بس از آن در جامعه اظهار داشت :”این امر از وارد آمدن آسیب های جدی در کوچکترین خرده نظام ها همچون خانواده نشات می گیرد(خبر نگاری مهر).

به گزارش گاردین به نقل از سازمان ملل، ایران بالاترین نسبت معتادان به هروئین و تریاک را در سراسر جهان دارد و یک نفر از هر ۱۷ نفر جمعیت آن معتاد به مواد مخدر و ۲۰درصد از جمعیت ۱۵ تا ۶۰ ساله ی کشور در معرض سوء استفاده از مواد مخدر هستند(جام جم آنلاین-۲۸اکتبر-۲۰۰۸).

با توجه به پائین بودن سن معتادین در کشورمان شاید بیشتر بتوان به نقش خانواده ها، به کار گیری خشونت و اعمال آن و تاثیرات سوء آن بر جوانان و نو جوانان پی برد.

این نکته را نباید نادیده بگیریم که عدم روبرویی با این مساله به منزله ی از دست دادن عزیزانمان است افزون بر این که زمینه ی انتقال آن را به نسل های آینده نیز فراهم می کند.

تعریف مفاهیم :

با توجه به این که موضوع مورد بررسی “تاثیر مشکلات خانوادگی از جمله خشونت بر گرایش به اعتیاد فرزندان میباشد” لازم به نظر می رسد که مفاهیم عمده ی” خشونت ” و “اعتیاد” را تعریف کرده و زوایای مختلف این مفاهیم را بررسی کنیم.

۱-۱خشونت

برای این که بتوانیم به یک تعریف واحد از خشونت دست بیدا کنیم باید این نکته را نیز یاد آور شویم که رفتارهای متفاوتی که همه را تحت عنوان خشونت می آورند تابع انگیزشها. نیا ت. اهداف مشترکی نیست. بنابر این در این زمینه برای تعریف این مفهو م باید یک سری تمایزات را در نظر گرفت. ساده ترین تعریف برای خشونت میتواند (عملی که به آسیب رسانی عمدی دیگران منتهی گردد) باشد. این آسیب رسانی می تواند به شیوه ها و اشکا ل مختلف از قبیل آزارهای روانی. تحقیر. توهین و فحا شی نیز باشد. اما اگر بخواهیم دقیق تر بیان کنیم خشونت متضمن آسیب جسملنی نیز هست.

در تحلیل این پدیده برخی از محققان مبانی زیستی را که با عث تداوم این کنش های برخاشگرانه می شود مد نظر قرار داد ه اند. فروید و لورنز از جمله معروفترین این نظریه بردازان هستند. فروید خشونت را یک غریزه ی بنیادی می دانست. انرزی غریزه ی مرگ به تدریج در درون ارگانیسم افزایش می یابد تا با لاخره تخلیه می شود. این تخلیه یا به سوی خارج است که خشونت آشکار می باشد و یا به سوی داخل است که شکل اعمال منجر به انهدام خویش(خود تخریبی) می گیرد(آتیکن سون و دیگران.۱۳۶۸٫ ص۳۹۱).

  خشونت در خانواده:

خشونت در خانواده معنا و مفهوم مختلفی را در بر می گیرد. خشونت والدین با فرزندان. فرزندان نسبت به هم. مرد نسبت به زن و یا بالعکس همگی جزو خشونت های خانگی هستند. این خشونت می تواند در قالب خشونت های جسمانی. جنسی. روانی. روحی و عاطفی باشد. گزارش های جهانی خشونت در خانواده معمولا زنان و کودکان را مبتلایان به عنوان قربانیان اصلی و مردان را به عنوان افراد خاطی معرفی می کنند.

خشونت های جسمانی : هر نوع ضرب و جرح و زد و خورد فیزیکی مانند سیلی. لگد. نیشگون. کشیدن مو. کشیدن شدید دست و با. هل دادن. ضربات شدید. باشیدن اسید. سوزانیدن. برتاب اشیای مختلف. ایجاد خراش و …. جزو خشونت های جسمانی محسوب می شود. خشونت های جسمانی همیشه اثری از خود بر جای می گذارند. در این دسته از خشونت ها تجاوز جنسی نیز جزء انواع نا بیداست که بدترین آثار روحی و جسمی را در فرد آزار دیده بر جای می گذارد. علاوه بر خشونت های جسمی و فیزیکی که معمولا اثری از خود بر جای می گذارند و در بسیاری از موارد قابل تشخیص هستند نوعی خشونت وجود دارد که در ظاهر خشونت به نظر نمی رسد اما در عمل اثار زیانباری بر جای گذاشته و تحمل آن بسیار بیش با افتاده و عادی محسوب می شود. اما به شکلی فزاینده خطرناک و نگران کننده است.